De boom als biotoop; hoe oud is de boom?

De boom als biotoop

Kijk nog eens goed naar boven, naar de bladerpracht. En als je dan weer naar beneden kijkt. Wat denk je: hoeveel etages heeft het bos hier? In een bos heb je van hoog naar laag de volgende etages: de bomen, de struiken, de strooisel laag en de moslaag.

Vroeger vond men bomen heel belangrijk voor de economische waarde van het hout. Nu vindt men bomen heel waardevol voor de beleving maar zeker ook voor hun ecologische functies: ze dienen als schuilplaats, verblijfplaats of voedselbron voor vogels, planten, dieren. Dus, bomen zijn eigenlijk  kleine biotopen.
Wat is dan hun betekenis voor vogels, planten en dieren?
Vogels: Een voorbeeld: de grote bonte specht heeft haar nest in de lindenboom en ze eet van de bast.
Planten: je ziet hier veel hedera (klimop) op de boomstammen. Ook zie je mossen en korstmossen op de boom. De maretak b.v. (heb ik hier in de kloostertuin niet gezien) is afhankelijk van de voedingsstoffen van de boom (half-parasiet). Ik zie ook veel braamstruiken onder de bomen.
De strooisel laag onder de bomen zorgt voor een specifiek klimaat: vochtige en humusrijke grond.
Dieren: torren eten gangen in de boom, schimmels eten ook van de boom, maar ook zoogdieren, zoals marters, eekhoorns en kleine knaagdieren.

Hoe weet je nu hoe oud de boom is?
Hoe meet je de leeftijd van een boom?
Ik kies b.v. de grote, markante beuk uit.
Dan start ik met het meten van de omtrek van de boom: doe een meetlint om de boom heen. Dit doe je op 1,5 m hoogte. De omtrek van de grote beuk is.......... centimeter.
Deel nu het aantal centimeters door 2,5. Dan heb je de leeftijd van de boom.

Een voorbeeld:
De omtrek van de boom is b.v. 100 cm.
100: 2,5=40
De boom is dan 40 jaar oud

Natuurbeheer
Als bomen zo belangrijk zijn voor het ecosysteem, is het ook van belang dat we ze goed "beheren".
Je kunt spreken van goed beheer, als er

1. variatie is in leeftijd van bomen en in het bomenbestand
2. liefst gebiedseigen en inlandse soorten geplant worden, omdat blijkt dat daar de meeste insecten en andere dieren op af komen,
3. hout blijft liggen waar dat kan
4. er kluiten van bomen blijven liggen voor aardhommels en ijsvogels.

Als ik deze criteria toets in de kloostertuin, dan is er wel variatie in leeftijd en zijn er verschillende boomsoorten; er zijn gebiedseigen bomen, zoals de beuk, de eik, een enkele berk maar helaas ook uitheemse zoals platanen, enkele notenbomen (een oude en 2 jonge), paardenkastanje en tamme kastanje bomen.

overblijfsel van boom

Op zoek naar paddenstoelen

Paddenstoelen

Wat zijn paddenstoelen eigenlijk?
Het zijn schimmels en levende organismen oftewel Funga. Ze zijn heel belangrijke recyclers in de natuur. Ze breken organisch materiaal af (dit wordt verteerd) en zo komen er voedingsstoffen vrij voor planten. Schimmels komen vooral in bossen voor en gaan de strijd aan met levende bomen: sommige soorten kunnen levend hout binnendringen en het rottingsproces starten.

Wist je dat je 3 groepen kunt onderscheiden:

1. Saprofyten (leven van dood organisch materiaal)
2. Parasieten (leven van levend organisch materiaal)
3. Symbioten (leven samen met planten, die de voedingsstoffen leveren en de schimmel faciliteert de plant bij het opnemen van water en mineralen).

Wat we boven de grond zien van een paddenstoel is het vruchtlichaam van de schimmel.

Om paddenstoelen te determineren moet je in het algemeen letten
op 1) de vorm, afmeting, geur, smaak, groeiplaats, begeleidende planten of bomen.
op 2) de hoed (kleur, vorm, afmeting, structuur van het oppervlak)
op 3) lamellen (vorm, kleur, aanhechting aan steel, weinig/veel, rand),
op 4) steel (kleur, ring, vorm vd ring, breekbaar, vorm vd steel, lengte, oppervlak);
op 5) steelvoet (zakje, vorm, kleur.
op 6) de sporenkleur

 

Onderstaande paddenstoelen heb ik in de kloostertuin gezien:


Op deze plek in de kloostertuin groeiden onderstaande paddenstoelen



Geschubde inktzwam

Nog een!

  

Heksenkring

 




Parelstuifzwam

 

Beelden van Cortenstaal

Kunstwerk van Annelies Rademakers uit Banholt: de beelden groep heeft een bruine roestkleur: dit is een metaallegering bestaande uit ijzer waar koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom zijn toegevoegd. Annelies Rademakers werkt vanuit haar inspiratie, die zij uit de wereld om haar heen haalt: gebeurtenissen die haar raken. Ze werkt meestal met brons, mar ook met keramiek, steen en kunststof, afhankelijk van het gevoel dat het beeld moet oproepen.
Gevoel staat centraal in haar werk.

 

Ga er eens voor staan en bekijk de beeldengroep eens rustig.
Wat zie je?
Hoe ervaar je dit?
Welk thema of onderwerp zie jij erin?

Ik vind het hier, in deze omgeving heel goed passen: heel natuurlijk.
Zelf zie ik er de cyclus van het leven in.

 

 

Plattegrond Kloostertuin Opveld Veldstraat 20

Plattegrond Kloostertuin Opveld in Heer.

Als je bij Veldstraat 20 staat kun je via de verzorgingsappartementen naar binnen. Je kunt er je fiets stallen. Als je de Veldstraat verder afloopt naar het Oosten, richting Porta Mosana (school voor Voortgezet Onderwijs)  kun je ook de kloostertuin inlopen.

Noordkant:
De kapel met kloostergebouw is oranje gekleurd en ligt tussen het groen en de hoogbouw met verzorgingsappartementen. Een deel van het kloostergebouw ligt aan de Veldstraat waar je aan de andere kant van de straat oranje blokjes ziet: huizen.

Oostkant:
Het andere gebouwencomplex met oranje, geel en een beetje rood is de locatie van de Porta Mosana school.

Zuidkant:
Hier zie je ook weer oranjeblokken, dit zijn de huizen van de wijk Vroenhof.
Westkant:  aan de onderkant zie je net een stukje weg: dit is de Rijksweg naar Gronsveld.
Het groen (de eigenlijke tuin):
Als je het groen goed bekijkt, dan zie je drie witte vlakken ( grasvelden) omringd door paden met meidoorhagen en aan de Westkant en Zuidkant een bospartij met een strooisellaag en dicht struikgewas (struwelen).
In de tuin staat een variatie aan bomen: een paar notenbomen, beuken, eiken, kastanjebomen, esdoorns, essen, een laan met lindenbomen, witte robinia's. Er staan een paar reuzen beuken in de tuin. Eentje staat markant tussen het tweede en derde grasveld in. Hier liggen grote keien onder: het is een ontmoetingsplaats voor de scholieren van Porta Mosana (de school).
Er is ook een heuveltje (aan de Zuidkant tegen Vroenhof aan), waarop de restanten van een Mariagrot staan. Ik vind dit een heel leuk plekje: het vormt als het ware een uitkijktoren op een deel van de tuin. Helaas blijft er steeds minder van de grot over: steeds meer stenen worden er afgehaald en liggen verspreid over het pad en onder de struiken. Een geheimzinnige plek vind je vlakbij de kapel, waar ook een Mariagrot staat. Hier staan  een paar taxusbomen omheen. Het is er donker. Hier zie ik al een paar keer allerlei sprokkelhout liggen en een restant van een hut.
Dit vormt voor mij het bewijs dat deze plek op kinderen ook een enorme aantrekkingskracht heeft.
Als je vanaf hier naar de rand aan de westkant loopt, slenter je door het bosje, dat weer een heel andere sfeer heeft: je voelt je als het ware bedekt door een transparant bladerdak (nog wel). Als de zon er door heen schijnt, vind ik het hemels om hier te struinen.